Hội chứng áp xe thành sau họng
Trước đây bệnh hầu hết chỉ gặp ở trẻ nhỏ, áp xe thành sau họng đang ngày càng phổ biến hơn ở người lớn. Bệnh có thể là di chứng của nhiễm trùng đường hô hấp trên, chấn thương thành sau họng (ví dụ như đặt nội khí quản khó) hoặc bị vật lạ đâm thủng và một số các nguyên nhân khác nữa. Bệnh thường bị chẩn đoán sai, áp xe thành sau họng có thể đưa đến những biến chứng đe dọa tính mạng và nếu không được điều trị bệnh nhân có thể tử vong.
Tỷ lệ tử vong và tỉ lệ mắc bệnh áp xe thành sau họng chủ yếu do tắc nghẽn đường thở, viêm trung thất, sự lan truyền của nhiễm trùng đến khoang ngoài màng cứng, viêm cân mạc hoại tử, ăn mòn vào động mạch cảnh và ở những bệnh nhân suy giảm miễn dịch có thể gây nhiễm trùng huyết không kiểm soát được.
Khoang sau hầu nằm phía sau họng, giới hạn bởi mặt trước đốt sống ở phía sau, mạc miệng hầu ở phía trước, và bao động mạch cảnh ở hai bên. Kéo dài từ phía nền sọ đi xuống đến trung thất, khoang sau hầu dễ bị nhiễm khuẩn bởi các vi sinh vật hiếu khí như Streptococus, Staphylococus, Haemophilus và các vi sinh vật kỵ khí như Bacteroides. Hiếm gặp hơn, ở các bệnh nhân bị suy giảm miễn dịch có thể bị nhiễm nấm hoặc Mycobacteria khoang sau hầu.
Đau họng là biểu hiện ban đầu của áp xe thành sau họng
Bệnh nhân bị áp xe thành sau họng biểu hiện ban đầu với đau họng, cổ và nuốt đau và khó. Đau càng ngày càng dữ dội hơn và khu trú hơn khi khối áp xe to lên và chèn ép các cấu trúc bên cạnh. Sốt nhẹ và những triệu chứng mơ hồ bao gồm khó ở và chán ăn diễn ra đến khi tiến triển thành nhiễm trùng huyết với sốt cao, rét run và ớn lạnh. Vào lúc này, tỷ lệ tử vong liên quan đến áp xe thành sau họng tăng lên đáng kể mặc dù được điều trị tích cực bằng kháng sinh thích hợp và phẫu thuật dẫn lưu ổ áp xe.
Dấu hiệu và triệu chứng
Bệnh nhân bị áp xe thành sau họng biểu hiện ban đầu với triệu chứng đau không mơ hồ vùng có nhiễm trùng. Lúc này, bệnh nhân thấy đau ở mức trung bình khi nuốt và khi thực hiện một số vận động. Thăm khám thực thể vào thời điểm này thấy có tình trạng sưng thành sau họng. Có thể sốt nhẹ và đổ mồ hôi đêm.
Về mặt lý thuyết, nếu bệnh nhân được dùng steroid, các triệu chứng này có thể giảm nhẹ hoặc tiến triển chậm lại. Khi ổ áp xe to lên, bệnh nhân xuất hiện mệt mỏi nhiều kèm theo sốt, rét run và ớn lạnh. Khi nuốt khó tăng lên, bệnh nhân có thể bị chảy dãi. Có thể có cứng gáy và thở khò khè. Khi nhiễm trùng lan tới trung thất và hệ thần kinh trung ương, tần suất tử vong cũng tăng cao mặc dù điều trị nội khoa tích cực kết hợp điều trị phẫu thuật.
>>>Nhận ngay gói ưu đãi Khám + Chữa bệnh giá chỉ 199K (không mất thêm phụ phí)
Cận lâm sàng
- X-quang cổ nghiêng cho thấy sự rộng ra của các mô mềm thành sau họng ở hơn 80% bệnh nhân bị áp xe thành sau họng. Khối có tính chất mô mềm rõ ràng với mức khí- dịch gợi ý có ổ áp xe thấy chỉ ít hơn 10% số bệnh nhân.
- Chụp MRI và CT tốc độ cao có thể đánh giá được tổn thương mà không cần xâm lấn , đồng thời mang lại thông tin chẩn đoán có độ đặc hiệu cao. Cả MRI và CT đều rất chính xác trong chẩn đoán áp xe thành sau họng và nên được chỉ định cấp cứu trên tất cả các bệnh nhân nghi ngờ apxe.
- Tất cả các bệnh nhân nghi ngờ áp xe thành sau họng nên kiểm tra : tổng phân tích tế bào máu, tốc độ máu lắng và sinh hoá máu tự động. Xét nghiệm protein C phản ứng có thể có ích, do mức protein-C phản ứng tăng cao thì tỷ lệ bệnh tật và tỷ lệ tử vong cao hơn.
- Cấy máu và nước tiểu nên chỉ định ngay lập tức ở những bệnh nhân có nghi ngờ để bổ dung kháng sinh trong khi chờ đợi các kết quả khác.
- Nhuộm gram và cấy vi khuẩn ổ áp xe cùng cần được thực hiện nhưng không được trì hoãn kháng sinh chờ đợi các kết quả này.
Chuẩn đoán phân biệt
Phân biệt với: phù mạch, ăn uống ohair chất có tính ăn mòn, áp xe ngoài màng cứng vùng cổ, áp xe dưới màng cứng vùng cổ, viêm sụn nắp thanh quản, viêm thực quản, dị vật trong thực quản, hầu họng hoặc khí quản, bệnh Kawasaki, viêm trung thất, viêm màng não, tăng bạch cầu đơn nhân, nhiễm trùng răng miệng, sốt ở trẻ em, áp xe quanh amidan, viêm họng,viêm xoang, nấm cadida.
Điều trị áp xe thành sau họng
Cần nhanh chóng điều trị áp xe để tránh tử vong và tần suất bệnh cho bệnh nhân.
Mục tiêu: điều trị nhiễm trùng với kháng sinh và dẫn lưu ổ áp xe để giảm sự chèn ép các tổ chức lân cận bao gồm cả đường thở.
- Nếu do Staphylococus: kháng sinh ban đầu nên dùng Vancomycin.
- Kháng sinh bao phủ vị khuẩn gram âm và kỵ khí cũng nên được bắt đầu theo kinh nghiêm ngay lập tức sau khi lấy mẫu cấy máu và nước tiểu. Và nên dùng kháng sinh phối hợp ( trừ khi đã chẩn đoán được nguyên nhân từ rất sớm).
- Phẫu thuật dẫn lưu ổ áp xe là cần thiết để phục hồi hoàn toàn.
- Bắt buộc kiểm soát đường thở ở những bệnh nhân có nghi ngờ, đặt nội khí quản sớm để kiểm soát tốt hơn là đợi đên khi biến chứng hô hấp xảy ra.
- Chụp lại CT và MRI theo dõi sự tiêu giảm ổ áp xe.
Kinh nghiệm lâm sàng
Cần cân nhắc chẩn đoán áp xe thành sau họng cho tất cả các bệnh nhân có biểu hiện đau họng, sốt, đau cổ, đau và khó nuốt , sưng vùng thành sau họng, cho đến khi đã chứng minh được các biểu hiện đó là do 1 bệnh lý khác và điều trị phù hợp.
LIÊN HỆ NGAY 096.369.1010 – 093.683.2233 ĐỂ NHẬN TƯ VẤN MIỄN PHÍ VÀ ĐẶT LỊCH HẸN.
.
