Hội chứng ống cổ tay là một vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến sinh hoạt và công việc. XuongkhopHTC sẽ giúp bạn hiểu rõ bệnh lý đường hầm cổ tay là gì, cùng những thông tin quan trọng khác.
Bệnh lý đường hầm cổ tay là gì?
Bạn có bao giờ cảm thấy tê bì, đau nhức ở bàn tay, đặc biệt là vào ban đêm? Cảm giác như có kim châm hay kiến bò ở các ngón tay? Đó có thể là dấu hiệu bạn đang gặp phải hội chứng ống cổ tay (hay còn gọi là hội chứng đường hầm cổ tay).
Về cơ bản, đây là tình trạng dây thần kinh giữa – một dây thần kinh quan trọng chạy từ cẳng tay xuống bàn tay – bị chèn ép khi đi qua ống cổ tay. Ống cổ tay là một cấu trúc hẹp ở cổ tay, được tạo thành bởi xương cổ tay và dây chằng ngang cổ tay. Khi không gian trong ống cổ tay bị thu hẹp, dây thần kinh giữa sẽ bị chèn ép, gây ra các triệu chứng khó chịu.
Dây thần kinh giữa không chỉ chi phối cảm giác cho ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một nửa ngón áp út, mà còn điều khiển vận động của một số cơ ở bàn tay. Vì vậy, khi bị chèn ép, nó sẽ gây ra các vấn đề cả về cảm giác lẫn vận động.
Vì sao bị chèn ép thần kinh giữa ở cổ tay?
Có rất nhiều yếu tố có thể góp phần gây ra tình trạng chèn ép thần kinh giữa, dẫn đến hội chứng ống cổ tay. Chúng ta có thể chia chúng thành ba nhóm chính:
Các yếu tố bên ngoài gây bệnh:
Những tác động từ bên ngoài có thể làm tổn thương hoặc thay đổi cấu trúc ống cổ tay, gây chèn ép dây thần kinh giữa. Điển hình như:
-
Chấn thương: Gãy xương cổ tay, trật khớp cổ tay, hoặc các chấn thương khác ở vùng cổ tay đều có thể làm hẹp ống cổ tay.
-
Các bệnh lý: Một số bệnh như Hemophilia (rối loạn đông máu) hay u tủy cũng có thể ảnh hưởng đến vùng cổ tay.
-
Các khối u, nang, bướu: U tế bào khổng lồ, u máu, nang hoạt dịch, u hạt tophy làm cho không gian ống cổ tay giảm đi đáng kể.
Các yếu tố bên trong cơ thể gây bệnh:
Một số thay đổi bên trong cơ thể cũng có thể gây ra hội chứng ống cổ tay:
-
Ứ dịch khi mang thai: Trong thai kỳ, cơ thể phụ nữ thường giữ lại nhiều nước hơn, làm tăng áp lực trong ống cổ tay.
-
Bệnh gout (gút): Sự tích tụ các tinh thể urat trong gân gấp có thể gây viêm, làm hẹp không gian trong ống cổ tay.
-
Suy giáp: Tình trạng này có thể dẫn đến tích tụ mô Myxedemateous trong dây chằng cổ tay ngang, gây chèn ép.
-
Viêm khớp dạng thấp: Bệnh này gây viêm bao gân/màng hoạt dịch, dẫn đến phù nề và ứ dịch trong bao gân gấp.
-
Chạy thận nhân tạo: Bệnh nhân suy thận mạn thường gặp các vấn đề về thần kinh ngoại biên do tăng ure máu.
Nguyên nhân không rõ ràng (vô căn):
Trong phần lớn các trường hợp (khoảng 70%), các bác sĩ không tìm được nguyên nhân cụ thể gây ra hội chứng ống cổ tay. Có thể có hiện tượng viêm bao hoạt dịch, tăng áp lực khoảng gian bào trong ống cổ tay.
Dấu hiệu nhận biết bệnh lý ống cổ tay
Các triệu chứng của hội chứng ống cổ tay thường rất đa dạng, bởi vì dây thần kinh giữa là một dây thần kinh hỗn hợp, đảm nhiệm cả chức năng cảm giác, vận động và thần kinh thực vật.
Các biểu hiện rối loạn về cảm giác:
Đây thường là những triệu chứng xuất hiện sớm nhất và dễ nhận biết nhất:
-
Tê bì: Cảm giác tê thường xuất hiện ở ngón cái, ngón trỏ, ngón giữa và một nửa ngón áp út.
-
Dị cảm: Cảm giác bất thường như kiến bò, kim châm.
-
Đau: Đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, có khi lan lên cẳng tay.
-
Triệu chứng tăng về đêm: Thường khiến người bệnh thức giấc, mất ngủ.
-
Tăng khi vận động cổ tay: Các động tác gấp, ngửa cổ tay quá mức, hoặc tỳ đè lên vùng cổ tay (như khi lái xe máy) làm tăng cảm giác tê.
-
Giảm khi nghỉ ngơi: Các triệu chứng thường giảm đi khi ngừng vận động, nghỉ ngơi, hoặc vẩy tay.
Các biểu hiện rối loạn về vận động:
Những triệu chứng này thường xuất hiện muộn hơn, khi dây thần kinh giữa đã bị chèn ép nặng:
-
Cầm nắm khó khăn: Người bệnh cảm thấy khó cầm nắm đồ vật, đặc biệt là những vật nhỏ.
-
Giảm khả năng thực hiện các động tác khéo léo: Các động tác đòi hỏi sự tỉ mỉ, khéo léo của bàn tay trở nên khó khăn hơn.
-
Dễ đánh rơi đồ vật: Do tay yếu và mất cảm giác, người bệnh dễ làm rơi đồ vật.
-
Teo cơ ô mô cái (nặng): Trong trường hợp nặng, có thể thấy cơ ô mô cái (cơ ở gốc ngón cái) bị teo nhỏ lại.
Chẩn đoán bệnh đường hầm cổ tay như thế nào?
Để xác định chính xác bạn có bị hội chứng ống cổ tay hay không, các bác sĩ sẽ kết hợp nhiều phương pháp:
-
Khám lâm sàng: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn, tiền sử bệnh, và kiểm tra vùng cổ tay, bàn tay của bạn.
-
Các nghiệm pháp:
-
Nghiệm pháp Phalen: Bạn sẽ được yêu cầu gấp hai cổ tay 90 độ sát vào nhau trong khoảng 1 phút. Nếu triệu chứng tê/đau xuất hiện hoặc tăng lên, nghiệm pháp được coi là dương tính.
-
Nghiệm pháp Tinel: Bác sĩ sẽ gõ nhẹ vào vùng ống cổ tay. Nếu gây ra cảm giác tê hoặc đau lan theo vùng chi phối của dây thần kinh giữa, nghiệm pháp dương tính.
-
Nghiệm pháp Durkan: Bác sĩ sẽ ấn trực tiếp vào vùng ống cổ tay trong khoảng 30 giây. Nếu triệu chứng tê/đau tăng lên, nghiệm pháp dương tính.
-
-
Đo điện cơ (EMG): Đây là một xét nghiệm quan trọng giúp đánh giá chức năng dẫn truyền của dây thần kinh giữa. Kết quả đo điện cơ sẽ cho biết dây thần kinh giữa có bị chèn ép hay không, và mức độ chèn ép như thế nào.
Cách điều trị hội chứng chèn ép thần kinh giữa
Việc lựa chọn phương pháp điều trị sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh và tình trạng sức khỏe của bạn.
Các phương pháp điều trị không phẫu thuật:
Thường được áp dụng cho các trường hợp nhẹ hoặc trung bình:
-
Thuốc: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc chống viêm không steroid (NSAIDs) hoặc corticosteroid (uống hoặc tiêm) để giảm viêm và đau.
-
Nẹp cổ tay: Sử dụng nẹp để giữ cổ tay ở tư thế trung gian, giúp giảm áp lực lên dây thần kinh giữa. Nẹp thường được đeo vào ban đêm, nhưng cũng có thể đeo cả ngày nếu cần.
-
Thay đổi thói quen sinh hoạt, làm việc
Phương pháp điều trị ngoại khoa, phẫu thuật:
Được chỉ định cho các trường hợp nặng, có triệu chứng teo cơ, hoặc điều trị nội khoa không hiệu quả:
-
Phẫu thuật mở: Bác sĩ sẽ rạch một đường ở gan tay để giải phóng dây thần kinh giữa.
-
Phẫu thuật nội soi: Đây là phương pháp hiện đại hơn, ít xâm lấn hơn. Bác sĩ sẽ sử dụng một ống nội soi nhỏ có gắn camera để quan sát và cắt dây chằng ngang cổ tay, giải phóng dây thần kinh giữa.
Ngăn chặn hội chứng chèn ép thần kinh giữa cổ tay.
Phòng bệnh hơn chữa bệnh! Dưới đây là một vài cách hữu ích mà bạn có thể thực hiện:
-
Tư thế làm việc đúng: Đảm bảo cổ tay thẳng khi làm việc, tránh gập hoặc ngửa cổ tay quá mức.
-
Nghỉ giải lao thường xuyên: Khi làm việc với máy tính hoặc thực hiện các công việc lặp đi lặp lại bằng tay, hãy nghỉ giải lao thường xuyên, duỗi và xoa bóp cổ tay.
-
Sử dụng dụng cụ hỗ trợ: Nếu công việc của bạn đòi hỏi phải sử dụng bàn phím và chuột máy tính nhiều, hãy chọn loại phù hợp với kích thước bàn tay và có thiết kế công thái học.
-
Tập thể dục: Các bài tập kéo dãn cổ tay có thể ngăn chặn nguy cơ.
-
Chế độ ăn uống lành mạnh
Biến chứng của bệnh lý cổ tay.
Không điều trị hội chứng ống cổ tay, bạn có nguy cơ:
-
Tổn thương thần kinh vĩnh viễn: Dây thần kinh giữa có thể bị tổn thương vĩnh viễn, gây mất cảm giác và chức năng vận động ở bàn tay.
-
Teo cơ: Các cơ ở bàn tay, đặc biệt là cơ ô mô cái, có thể bị teo nhỏ lại, làm giảm sức mạnh và khả năng cầm nắm.
-
Đau mạn tính: Đau có thể trở thành mạn tính, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.
-
Mất ngủ: Đau và tê thường tồi tệ vào ban đêm.
Hy vọng bài viết này đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về hội chứng ống cổ tay. Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào, hãy để lại bình luận bên dưới, chia sẻ bài viết này, hoặc truy cập website xuongkhophtc.vn để tìm hiểu thêm.
