ĐẠI CƯƠNG
- Viêm cột sống dính khớp là bệnh toàn thân nhưng biểu hiện chủ yếu ở cột sống, có đặc điểm là viêm khớp liên đốt sống mạn tính, dần dần dẫn đến cứng khớp cột sống, có thể kèm theo viêm cứng khớp gốc chi, nhưng ít khi có viêm các khớp nhỏ đầu chi.
- Bệnh thấy chủ yếu ở nam giới (90% các trường hợp), trẻ tuổi (khoảng 20-40 tuổi), đôi khi xảy ra sau một chấn thương nhẹ vào lưng. Hai khớp cùng chậu bị viêm trước, sau đó phát triển lên cột sống thắt lưng, lưng, khớp sườn đốt sống, đai vai. Từ khớp cùng chậu, viêm cũng có thể lan sang khớp hông.
Bệnh được coi như một biến thể của viêm nhiều khớp dạng thấp.
TRIỆU CHỨNG LÂM SÀNG
- Bệnh bắt đầu một cách âm thầm với triệu chứng khó chịu trong khớp, sốt nhẹ hoặc không sốt, mệt mỏi, sức khoẻ giảm sút.
- Sau đó đau vùng thắt lưng, cử động cột sống làm đau tăng thêm. Đôi khi đau lan nhanh thân người (kiểu đau thần kinh liên sườn), hoặc đau lan xuống chi dưới (như đau thần kinh hông to). Khớp đốt sống tăng cảm giác, đè trên khe khớp hoặc gò vào các mỏm gai gây đau. Các cơ cạnh cột sống và cơ lưng co cứng phản xạ.
- Động tác gấp cột sống bị hạn chế. Khi mới viêm ở một đoạn cột sống, sự hạn chế có thể chưa lộ rõ do các khớp lân cận hoạt động bù. Ví dụ: viêm một khớp liên đốt sống thắt lưng, tầm vận động cột sống được cử động cột sống ngực và khớp háng bù lại.
- Ngoài các biểu hiện ở cột sống, một vài trường hợp có viêm mống mắt, hở van động mạch chủ, thiếu máu.
Tóm lại, để phát hiện sớm ở giai đoạn chưa cứng khớp, cần lưu ý những trường hợp người bệnh trẻ tuổi, đau lưng kéo dài điều trị không khỏi, hoặc đau khớp háng mà nguyên nhân không rõ rệt.
- Bệnh tiến triển tổn thương lan ra nhiều khớp đốt sống, lưng cứng dần tới cổ, đau khắp cột sống, các cơ lưng co cứng dẫn tới gù lưng. Nếu các khớp sườn – đốt sống cũng bị tổn thương thì khả năng của lồng ngực giảm, thở sâu sẽ bị đau. Các cơ gai, cơ mông, cơ đùi teo do ít vận động.
Bệnh tiến triển qua nhiều đợt, trong nhiều năm, dẫn tới sự gắn liền hoàn toàn cột sống ở tư thế gù, đầu cố định. Một số trường hợp cứng cả khớp hông, khớp vai, khớp lồng ngực khiến người bệnh trở thành tàn phế hoàn toàn: chỉ đi được từng bước ngắn, không ngồi được, thở bằng cơ hoành là chính ở giai đoạn này người bệnh hết đau.
Khám Xquang
Khởi đầu hình ảnh Xquang bình thường. Sau đó hình loãng xương ở những đốt sống kề bên khớp bị tổn thương và ngấm vôi ở bờ sụn, đĩa liên đốt, bao khớp, dây chằng. Khi các dây chằng khớp cột sống bị vôi hoá sẽ thấy hình ảnh đặc trưng “thân cây tre”.
NGUYÊN TẮC PHỤC HỒI
1. Trong giai đoạn cấp tính
Người bệnh nằm giường cứng, không gối đầu, tránh tư thế gập cột sống.
Cho thuốc giảm đau, chống viêm: aspirin hoặc phenylbutazon liều tối thiểu, dùng corticoid trong những trường hợp đau nhiều viêm lan nhanh.
Quang tuyến liệu pháp (hàng ngày, trong một tháng) cũng có tác dụng chống viêm và cho phép tập vận động, nhưng nếu đã dùng quang tuyến (Xquang) thì không được sử dụng các phương thức điện hoặc ánh sáng trị liệu để tránh nguy cơ huỷ hoại mô mềm.
2. Giai đoạn bán cấp tính và mạn tính
Khi cột sống chưa bị cứng, mục đích chính là duy trì tư thế tự nhiên của cột sống, chống cứng khớp, teo cơ. Người bệnh viêm dính đốt sống thường giữ lưng cong, khi đứng cũng như khi nằm tại giường để giảm bớt co cứng của cơ. Sau một thời gian, cột sống lưng người bệnh bị biến dạng gù cố định do cứng khớp và đóng vôi ở dây chằng. Các khớp sườn – đốt sống, ức – đòn và sườn – ức cũng bị cứng làm giảm dung tích lồng ngực.
3. Mục đích và chương trình phục hồi chức năng
Mục đích chính của phục hồi chức năng là duy trì tư thế tốt và chức năng của người bệnh. Điều này có thể thực hiện được nếu người bệnh được điều trị sớm, trước khi các khớp bị biến dạng cố định và với điều kiện người bệnh kiên trì làm theo lời khuyên của bác sĩ và kỹ thuật viên.
Chương trình được thiết lập dựa trên tình hình tiến triển của bệnh:
a. Giai đoạn cấp tính
- Cho người bệnh nghỉ ngơi tại giường, dưới nên lót ván cứng, không kê gối dưới đầu, tránh nằm võng.
- Tập thở sâu, nhất là thở ngực.
b. Giai đoạn bán cấp và mạn tính
- Vận động có trợ giúp bằng giàn treo hay vận động trong nước.
- Vận động cột sống cổ, ngực và thắt lưng.
- Tập thở sâu.
- Tập luyện tư thế và dáng đi.
c. Chương trình tại nhà
- Tập luyện tư thế tốt: dầu, thân mình và chân thẳng hàng, mắt nhìn thẳng, ngực ưỡn, vai đưa ra sau, bụng thót lại.
- Dùng nệm cứng và không dùng gối. Vận động cột sống, vai, khuỷu, háng và gối mỗi ngày 2-3 lần.
- Tập thở sâu ngày 2-3 lần. Chú trọng vận động lồng ngực, nhưng nếu thấy khó khăn thì tập thở bụng.
Cân nhắc người bệnh phải tập luyện mỗi ngày, theo dõi chiều cao thân mình và vòng ngực, tới khám đúng định kỳ. Sự giảm những số đo chiều cao thân mình và vòng ngực có nghĩa là sự tập luyện không tốt, hoặc chương trình tập luyện không hữu hiệu và cần xem lại.
>>>Nhận ngay gói ưu đãi Khám + Chữa bệnh giá chỉ 199K (không mất thêm phụ phí)
PHÒNG KHÁM HTC – ĐỊA CHỈ VẬT LÝ TRỊ LIỆU, PHỤC HỒI CHỨC NĂNG UY TÍN TẠI HÀ NỘI
HTC từ lâu đã được biết đến là địa chỉ vàng trong thăm khám và điều trị các bệnh lý cơ xương khớp. Hiệu quả cao – An toàn – Chi phí hợp lý. Nhờ vậy lượng bệnh nhân tương đối đông, tỷ lệ giới thiệu cao.
Những ưu điểm nổi bật khi phục hồi chức năng tại HTC đó là:
- Phòng khám được Sở Y Tế thành phố xét duyệt và cấp giấy phép hoạt động chính quy.
- Hệ thống máy móc, trang thiết bị y tế tân tiến nhập khẩu 100% từ Mỹ và Anh Quốc
- Đội ngũ bác sĩ, cố vấn cấp cao đã từng làm việc tại nước ngoài và các bệnh viện lớn: Tiến sĩ – Bác sĩ David Le, BSCKII – Nguyễn Thị Lan, BS CKI Trịnh Thị Chiên, Thạc sĩ Nguyễn Thị Tiến, Bác sĩ Lê Văn Chiến….
- Đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm từ các trường đại học lớn như Đại học Y Hà Nội, Học viện Y học Cổ Truyền Việt Nam, Đại học kỹ thuật y tế Hải Dương…
- Các bài tập phục hồi chuyên sâu được cá nhân hóa cho từng người bệnh đem lại hiệu quả cao
- Phương pháp điều trị toàn diện, khoa học, không tiêm, không dùng thuốc, không xâm lấn
- Chi phí minh bạch, rõ ràng chỉ từ 250.000đ/buổi
- Quy trình thăm khám và chữa trị tận tâm, theo sát, có trách nhiệm với người bệnh
- Không gian phòng khám rộng thoáng, thuận tiện di chuyển, có chỗ để oto, xe máy.
