Đau dây thần kinh tọa là bệnh lý thường gặp, bệnh có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt cũng như lao động. Hiện nay có nhiều phương pháp hội chứng thần kinh tọa trong đó phục hồi chức năng là phương pháp điều trị có hiệu quả cao, an toàn và giảm thiểu nguy cơ xảy ra các biến chứng trong bệnh lý đau thần kinh tọa.
Hội chứng đau thần kinh tọa là gì?
Đau thần kinh toạ là một hội chứng có đặc điểm đau lan dọc theo đường đi của thần kinh toạ, thường gặp ở nam nhiều hơn nữ, vào khoảng 40-50 tuổi.
1. Thoát vị đĩa liên đốt sống là nguyên nhân hay gặp nhất. Khi đĩa liên đốt sống thoát khỏi vị trí bình thường, nó có khuynh hướng lỗi về phía bên, sau (ở đây dây chằng yếu hơn), và chèn ép vào các rễ sau thần kinh tuỷ sống gây đau. Đĩa hay bị tổn thương nhất là đĩa thắt lưng 5 (L5) và rễ thần kinh hay bị tổn thương nhất là rễ ở ngay dưới đĩa đó, rễ cùng 1 (S1).
2. Ngoài nguyên nhân trên, đau thần kinh toạ có thể gặp trong các bệnh: viêm cứng khớp sống (bệnh Bechtrew P. Marie-Strumpell), trượt đốt sống, u đốt sống, u thần kinh vùng đuôi ngựa, viêm nhiều dây thần kinh, loãng xương, bệnh nghề nghiệp của lái xe ô tô v.v.. Một số trường hợp đau thần kinh toạ không tìm thấy nguyên nhân nào rõ rệt.
Triệu chứng lâm sàng đau thần kinh tọa
1. Triệu chứng chức năng: đau
Khởi đầu thường đau dữ dội nhân một cố gắng hoặc một chấn thương như ngã ngồi, ngã đập thắt lưng hay chống bàn chân xuống đất.
1.1. Vị trí đau
Đau từ vùng thắt lưng đi xuống dọc theo mặt ngoại đùi, mặt trước ngoài cảng chân, qua phía trước mắt cá ngoài, bắt chéo mu chân rồi tận cùng ở ngón chân cái (đau thần kinh toạ L5); hoặc từ vùng thắt lưng đi xuống dọc theo mặt sau cẳng chân, qua phía sau mắt cá ngoài xuống gan bàn chân và tận cùng ở ngón út hay 2-3 ngón chân cuối (đau thần kinh toạ $1). Nhiều khi vị trí đau không rõ rệt như trên nên rất khó chẩn đoán định khu
1.2. Cường độ đau
Thay đổi, đôi khi đau rất mạnh, không giảm bớt khi nghỉ ngơi, làm người bệnh mất ăn mất ngủ.
2. Triệu chứng thực thể
2.1. Các điểm đau
- Các điểm Walleix: ấn vào dây thần kinh toa ở các điểm xuất lệ như rãnh máu chuyển ụ ngồi, khoeo chân… người bệnh đau nhói.
- Các điểm đốt sống: quan trọng hơn. Ấn vào khoảng liên gai hoặc cạnh cột sống ở tầm L4-L5 hoặc L5-51 gây đau tại chỗ, hoặc lan truyền như mô tả ở phần 1.1.
- Dấu hiệu Lasegue: người bệnh nằm ngửa, ta gập chi dưới người bệnh ở tư thể duỗi lên bụng và ghi nhận góc gấp tối đa khi đau mạnh khiến người bệnh phải gặp gối lại.
2.2. Phản xạ gân gót giảm trong đau thần kinh toạ SL, còn trong tổn thương L5 thì không thay đổi.
2.3. Rối loạn cảm giác khách quan: giảm cảm giác ở những vùng thuộc phân bố của dây thần kinh toạ (định khu thay đổi tuỳ theo rễ thần kinh bị tổn thương).
2.4. Rối loạn vận động: liệt nhẹ khi gấp và duỗi bàn chân.
2.5. Rối loạn dinh dưỡng: teo cơ lưng do co thắt và teo cơ đùi, cơ cẳng chân do ít dùng. Teo cơ là dấu hiệu muộn, thấy khi bệnh đã tiến triển thành mạn tính.
Điều trị phục hồi chức năng hội chứng thần kinh tọa
1. Nguyên tắc
Điều trị phục hồi chứng đau thần kinh toạ cần giải quyết tốt hai vấn đề
1.1. Sự chèn ép trên rễ thần kinh: nghỉ tuyệt đối trên giường, thư giãn cơ và bằng các biện pháp giảm đau tích cực nhất, cả thuốc và vật lý trị liệu.
1.2. Sự co thắt các cơ nhất là cơ lưng (tạo ra vẹo cột sống, dáng đi lệch…) và teo cơ chỉ dưới do ít dùng. sự
2. Các phương thức vật lý trị liệu
Để đạt được những mục tiêu trên, vật lý trị liệu thường dùng các phương thức sau:
2.1. Giai đoạn cấp tính: điều quan trọng nhất là để người bệnh nằm nghỉ tuyệt đối, thư giãn cơ và giảm đau bằng nhiệt trị liệu (nhiệt thông thường hoặc thâu nhiệt sóng ngắn, siêu âm).
2.2. Giai đoạn bán cấp và mạn tính: tiếp tục dùng nhiệt trị liệu và xoa bóp vùng thắt lưng và mặt sau đùi để giảm đau và giảm co cứng cơ. Ngoài ra, kéo nắn và kéo cột sống cũng có thể đem lại kết quả tốt. Cần chú trọng tập mạnh các cơ vùng thắt lưng, cơ mông và cơ tứ đầu đùi. Tuy nhiên, ở giai đoạn đầu chỉ cho tập gống cơ, dần dần tiến tới vận động chủ động, rồi chủ động có để kháng.
Vận động trị liệu đau thần kinh tọa bán cấp và mạn tính
1. Người bệnh nằm ngửa
- Gồng cơ tứ đầu đùi.
- Tập cổ chân.
- Ưỡn lưng (điểm tựa ở đầu và mông).
2. Người bệnh nằm ngửa, háng gối gập
- Gồng cơ bụng.
3. Tập thở.
4. Người bệnh nằm sấp
- Gồng cơ mông.
- Ngẩng đầu lên, xoay đầu.
- Tay để sau gáy, nhấc đẩu và vai lên,
- Nhấc từng chân lên, hạ xuống.
- Gặp, duỗi gối từng bên.
- Gặp, duỗi gối hai bên cùng lúc.
5. Thế bò (quỳ 4 điểm)
- Gồng cơ vùng thắt lưng.
- Đưa từng chân lên, hạ xuống.
6. Kéo giãn cơ ụ ngồi cẳng chân
Người bệnh ngồi duỗi thẳng chân, hai bàn chân gập mặt lưng hai tay và thân mình vươn tới bàn chân, đầu ngón tay cố chạm vào đầu ngón chân.
Chú ý khi tập:
Bắt đầu từ động tác nhẹ (gồng cơ) tiến dần lên động tác nặng hơn.
Khi bắt đầu một động tác mới, kỹ thuật viên phải trợ giúp người bệnh, không bao giờ để người bệnh tập quá sức.
>>>Nhận ngay gói ưu đãi Khám + Chữa bệnh giá chỉ 199K (không mất thêm phụ phí)
PHÒNG KHÁM HTC – ĐỊA CHỈ VẬT LÝ TRỊ LIỆU, PHỤC HỒI CHỨC NĂNG UY TÍN TẠI HÀ NỘI
HTC từ lâu đã được biết đến là địa chỉ vàng trong thăm khám và điều trị các bệnh lý cơ xương khớp. Hiệu quả cao – An toàn – Chi phí hợp lý. Nhờ vậy lượng bệnh nhân tương đối đông, tỷ lệ giới thiệu cao.
Những ưu điểm nổi bật khi phục hồi chức năng tại HTC đó là:
- Phòng khám được Sở Y Tế thành phố xét duyệt và cấp giấy phép hoạt động chính quy.
- Hệ thống máy móc, trang thiết bị y tế tân tiến nhập khẩu 100% từ Mỹ và Anh Quốc
- Đội ngũ bác sĩ, cố vấn cấp cao đã từng làm việc tại nước ngoài và các bệnh viện lớn: Tiến sĩ – Bác sĩ David Le, BSCKII – Nguyễn Thị Lan, BS CKI Trịnh Thị Chiên, Thạc sĩ Nguyễn Thị Tiến, Bác sĩ Lê Văn Chiến….
- Đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm từ các trường đại học lớn như Đại học Y Hà Nội, Học viện Y học Cổ Truyền Việt Nam, Đại học kỹ thuật y tế Hải Dương…
- Các bài tập phục hồi chuyên sâu được cá nhân hóa cho từng người bệnh đem lại hiệu quả cao
- Phương pháp điều trị toàn diện, khoa học, không tiêm, không dùng thuốc, không xâm lấn
- Chi phí minh bạch, rõ ràng chỉ từ 250.000đ/buổi
- Quy trình thăm khám và chữa trị tận tâm, theo sát, có trách nhiệm với người bệnh
- Không gian phòng khám rộng thoáng, thuận tiện di chuyển, có chỗ để oto, xe máy.
