Phục hồi chức năng gãy đầu dưới xương đùi là áp dụng các phương pháp vật lý trị liệu, vận động trị liệu, thuốc để thúc đẩy quá trình liền xương, các chức năng vận động khớp háng, khớp gối và phòng ngừa các biến chứng (teo cơ, cứng khớp…). Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Gãy đầu dưới xương đùi là gì?
Gãy đầu dưới xương đùi là gãy trên hai lồi cầu (A) hoặc là gãy một lồi cầu (B) hay là gãy cả 2 (C).
Nguyên nhân gãy đầu dưới xương đùi
Gãy đầu dưới xương đùi không hiếm, là kết quả của chấn thương mạnh. Chấn thương này:
- Bẻ gập xương đùi ở trên hai lồi cầu, gây nên gãy loại A.
- Làm cho gối vẹo vào trong (varus) hay vẹo ra ngoài (valgus) gây nên gãy loại B.
- Khiến cho cuối thân xương đùi bị gãy rồi đâm vào đầu dưới chẻ đôi hai lỗi cầu, gây nên gãy loại C.
Xê dịch gãy đầu dưới xương đùi
1. Gãy trên hai lồi cầu
Hai khúc chổm lên nhau do sức cọ của cơ bốn đầu đùi và các cơ ngắn sau đùi. Khúc dưới đưa ra sau và quay xuống do sức kéo của hai cơ sinh đôi cẳng chân.
2. Gãy một lồi cầu
Đường gãy nằm chéo từ trên lồi cầu xuống diện ròng rọc. Xê dịch thường không nhiều nhưng đủ làm cho diện ròng rọc bị cấp kênh
3. Gãy hai lồi cầu
- Đường gãy có thể giản đơn tạo thành chữ Y hay chữ T, hoặc có thể phức tạp vì gãy thành nhiều mảnh.
- Khúc chân chồm lên hai lồi cầu do sức co của cơ 4 đầu đùi và các cơ ngắn sau đùi.
- Hai lỗi cầu đưa sang hai bên do khúc thân đâm xuống.
Biến chứng gãy đầu dưới xương đùi
Khi gãy trên hai lồi cầu (loại A) bờ gãy ở phía sau khúc dưới có thể làm tổn thương động mạch khoeo.
Động mạch có thể bị bầm dập, lủng hoặc đứt đôi.
- Trường hợp động mạch khoeo bị bầm dập, mạch mu chân vẫn còn nhưng ở nơi vách động mạch bị dập, máu có thể đông lại, lúc đầu còn ít, sau cục máu đông to dần và đến lúc nào đó có thể tắc hoàn toàn động mạch. Lúc này không còn mạch máu chân. Thời gian bịt tắc động mạch thường không quá 2 ngày.
- Trường hợp động mạch khoeo bị lủng thì mạch mu vẫn còn. Máu trào ra ở nơi lủng vì nơi lủng mở toác, mép lỗ lủng không co lại được. Máu tràn ra làm căng các mô. Nhưng sự căng có hạn vì gân quanh gối không co giãn được. Máu đề vào tĩnh mạch rồi động mạch, cản trở sự lưu thông trong mạch máu và sự dinh dưỡng của chị từ dưới khoeo, có thể đưa đến hoại tử cẳng chân và bàn chân. Hoặc nếu trường hợp đè ép mạch máu không xảy ra thì một biến chứng muộn là cục máu ứ nên phình động mạch.
- Trường hợp động mạch khoeo bị đứt đôi thì không còn mạch mu chân. Máu chảy ra nhưng không nhiều lắm vì hai đầu động mạch bị đứt co lại. Nhưng hiển nhiên là nếu động mạch không được nổi lại thì hoại tử của cẳng chân và bàn chân sẽ đến.
Triệu chứng và chẩn đoán gãy đầu dưới xương đùi
1. Đau, sưng gối và tràn máu khớp gối là những triệu chứng khiến có thể ngờ là gãy đầu dưới xương đùi.
- Như vậy phải chụp Xquang, vì không có phim Xquang, triệu chứng lâm sàng không đủ cho chẩn đoán bệnh chính xác là gãy trên hai lồi cầu hay gãy là một lồi cầu, hoặc gãy hai lồi cầu, gãy đơn giản hay gãy phức tạp.
2. Chẩn bệnh là gãy trên hai lồi cầu là phải nghĩ ngay đến những biến chứng mạch máu kể trên.
- Không thấy mạch máu mu chân không phải bao giờ cũng có nghĩa là động mạch khoeo đã đứt hoặc bị bít tắc hoàn toàn. Phù có thể khiến cho không thấy mạch máu mu chân dập. Nhưng chữa phù bằng giơ cao chỉ cần vài giờ là bớt.
- Trường hợp sờ thấy mạch mu chân dập đều, bàn chân không lạnh vẫn phải cho rằng có thể là động mạch kheo bị dập, nhưng chưa bị tắc.
Điều trị gãy đầu dưới xương đùi
Mục đích
- Cho xương liền với đầu dưới không vẹo ra ngoài, không vẹo vào trong, diện ròng rọc không cập kênh.
- Cho khớp gối khỏi bị cứng.
- Cho các cơ chi dưới khỏi bị teo.
Kéo tạ và bó bột
Trường hợp gãy trên 2 lỗi cầu ở nơi không có phẫu thuật viên chấn thương chỉnh hình.
Xuyên 2 kim Kirschner: một ở lối củ trước xương chày, một ở ngay trên 2 lỗi cầu. Kéo tạ với hãng dạng 20 độ. Kéo 1 tháng rồi bó bột mình chỉ dưới 2 tháng.
Phẫu thuật
- Khi gãy trên 2 lồi cầu, ở nơi có khả năng phẫu thuật, dùng nẹp Blount (a) hoặc nẹp thường uốn cong (b) và đinh ốc.
- Khi gãy 1 lồi cầu: cố định bằng 1 hoặc 2 đinh ốc, cần làm cho diện ròng rọc khỏi cấp kênh.
- Khi gãy 2 lồi cầu: ráp 2 lồi cầu bằng bu lông và ốc. Cần kiểm tra sự trơn tru của diện ròng rọc.
- Cố định các nơi gãy bằng nẹp uốn cong và đình ốc.
Phục hồi chức năng gãy đầu dưới xương đùi
1. Trong khung kéo
Xem mục đích và phương pháp tập trong gãy thân xương đùi.
2. Trong một mình chỉ dưới và sau khi bỏ bột
Xem mục đích và phương pháp tập trong gãy thân xương đùi.
Chú ý:
- Sau khi tháo bột cho người bệnh tập tích cực tầm vận động khớp gối, tập mạnh cơ tứ đầu tăng tiến theo tình trạng của người bệnh.
- Cho người bệnh đi nạng chịu một phần sức nặng sau tuần lễ thứ 12. Nếu tầm vận động khớp gối bị giới hạn quá nhiều, cần tái tạo cơ tứ đầu.
3. Trường hợp phẫu thuật
Dùng nẹp Blount nẹp uốn cong và đỉnh ốc, hoặc ráp hai lỗi cầu bằng bu lông và ốc.
Chương trình tập giống như đóng đinh nội tuỷ thân xương đùi. Sau mổ 2 tháng cho người bệnh đi nạng chịu một phần sức nặng. Sau đó khi lực cơ đã phục hồi tốt và kiểm tra bằng Xquang cho người bệnh chịu hoàn toàn sức nặng và bỏ nạng dần. Một năm sau mổ có thể tháo bỏ nẹp, đinh, ốc, bu lông…
>>>Nhận ngay gói ưu đãi Khám + Chữa bệnh giá chỉ 199K (không mất thêm phụ phí)
PHÒNG KHÁM HTC – ĐỊA CHỈ VẬT LÝ TRỊ LIỆU, PHỤC HỒI CHỨC NĂNG UY TÍN TẠI HÀ NỘI
HTC từ lâu đã được biết đến là địa chỉ vàng trong thăm khám và điều trị các bệnh lý cơ xương khớp. Hiệu quả cao – An toàn – Chi phí hợp lý. Nhờ vậy lượng bệnh nhân tương đối đông, tỷ lệ giới thiệu cao.
Những ưu điểm nổi bật khi phục hồi chức năng tại HTC đó là:
- Phòng khám được Sở Y Tế thành phố xét duyệt và cấp giấy phép hoạt động chính quy.
- Hệ thống máy móc, trang thiết bị y tế tân tiến nhập khẩu 100% từ Mỹ và Anh Quốc
- Đội ngũ bác sĩ, cố vấn cấp cao đã từng làm việc tại nước ngoài và các bệnh viện lớn: Tiến sĩ – Bác sĩ David Le, BSCKII – Nguyễn Thị Lan, BS CKI Trịnh Thị Chiên, Thạc sĩ Nguyễn Thị Tiến, Bác sĩ Lê Văn Chiến….
- Đội ngũ kỹ thuật viên giàu kinh nghiệm từ các trường đại học lớn như Đại học Y Hà Nội, Học viện Y học Cổ Truyền Việt Nam, Đại học kỹ thuật y tế Hải Dương…
- Các bài tập phục hồi chuyên sâu được cá nhân hóa cho từng người bệnh đem lại hiệu quả cao
- Phương pháp điều trị toàn diện, khoa học, không tiêm, không dùng thuốc, không xâm lấn
- Chi phí minh bạch, rõ ràng chỉ từ 250.000đ/buổi
- Quy trình thăm khám và chữa trị tận tâm, theo sát, có trách nhiệm với người bệnh
- Không gian phòng khám rộng thoáng, thuận tiện di chuyển, có chỗ để oto, xe máy.
