Hội chứng đuôi ngựa là một cấp cứu ngoại thần kinh phức tạp. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân sẽ liệt vận động kèm rối loạn cảm giác, dinh dưỡng ở một hoặc hai chân và vùng sinh dục hậu môn, rối loạn cơ tròn bàng quang. Các triệu chứng của hội chứng đuôi ngựa xuất hiện nhanh chóng và thường phối hợp với nhau ở nhiều mức độ: đau vùng thắt lưng hông, chi dưới, rối loạn cảm giác, vận động…
Nguyên nhân gây hội chứng đuôi ngựa
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng, hẹp ống sống, u dây thần kinh vùng đuôi ngựa, u ống nội tủy vùng đuôi ngựa.
Phân loại hội chứng đuôi ngựa
1. Hội chứng đuôi ngựa cao (hội chứng đuôi ngựa trên hay hội chứng đuôi ngựa toàn bộ, tổn thương từ L1 đến S5)
– Liệt mềm hai chi dưới.
– Rối loạn cảm giác ở mông và hai chi dưới.
– Rối loạn cơ vòng kiểu ngoại vi.
2. Hội chứng đuôi ngựa giữa (tổn thương từ L3 – S5)
– Liệt gấp, duỗi cẳng chân.
– Liệt hoàn toàn bàn và ngón chân.
– Rối loạn cảm giác mông, sau đùi, toàn bộ cẳng chân và toàn bộ bàn chân.
– Rối loạn cơ vòng kiểu ngoại vi.
3. Hội chứng đuôi ngựa thấp (hay dưới, tổn thương từ S3 đến S5)
– Rối loạn cảm giác vùng yên ngựa (thường có kèm theo đau và dị cảm).
– Rối loạn cơ vòng kiểu ngoại vi.
Khám và chẩn đoán
1. Hỏi bệnh:
– Ngày bị bệnh, ngày vào khoa cấp cứu, tổng số ngày đã nằm viện.
– Cách khởi đầu: đột ngột hay từ từ
– Tiền sử chấn thương cột sống, các tổn thương phối hợp.
– Các triệu chứng xuất hiện trong những ngày đầu: đau hoặc dị cảm ở một hoặc hai bên chân; đôi khi khu trú ở vùng hậu môn hoặc đáy chậu; tăng lên khi gắng sức (ho, đại tiện) và khi thay đổi tư thế. Mất cảm giác có thể gặp ở toàn bộ một hoặc hai chân, ở vùng đáy chậu (mất cảm giác vùng yên ngựa) đôi khi mất cảm giác đại tiểu tiện.
– Các triệu chứng xuất hiện trong những ngày sau: rối loạn đại tiểu tiện, teo cơ, loét, liệt dương (nam giới)…
2. Khám và lượng giá chức năng
– Giảm vận động ở một hoặc hai chân
– Mất cảm giác có thể gặp ở toàn bộ một hoặc hai chân, ở vùng đáy chậu (mất cảm giác vùng yên ngựa)
– Mất phản xạ gân gót, gối và phản xạ da gan bàn chân.
– Rối loạn cơ tròn
– Liệt dương
– Rối loạn dinh dưỡng.
3. Chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng
– MRI (chụp cộng hưởng từ) cột sống thắt lưng và vùng đuôi ngựa.
– Chụp cột sống thắt lưng thẳng, nghiêng, chếch 3/4;
– Chụp tủy cản quang với thuốc cản quang
4. Chẩn đoán xác định
– Triệu chứng lâm sàng: tùy vào vị trí tổn thương
+ Liệt mềm hai chi dưới
+ Rối lọan cảm giác ở mông và hai chi dưới
+ Rối loạn cơ vòng kiểu ngoại vi.
– Chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng và vùng đuôi ngựa: Thoát vị đĩa đệm, u dây thần kinh hoặc u nội tủy vùng đuôi ngựa.
5. Chẩn đoán phân biệt
– Viêm đa rễ đa dây thần kinh
6. Chẩn đoán nguyên nhân
- Thoát vị đĩa đệm vùng thắt lưng
- Hẹp ống sống
- U dây thần kinh vùng đuôi ngựa
- U ống nội tủy vùng đuôi ngựa
>Nhận ngay gói ưu đãi Khám + Chữa bệnh giá chỉ 199K (không mất thêm phụ phí)
Phục hồi chức năng và điều trị hội chứng đuôi ngựa
Phòng khám cơ xương khớp quốc tế HTC là một trong các địa chỉ vàng trong điều trị bệnh cơ xương khớp ở Việt Nam. Với kinh nghiệm trên 10 năm hoạt động HTC tự hào mang đến giải pháp điều trị toàn diện cho các bệnh lý cơ xương khớp cấp và mãn tính: thoát vị đĩa đệm, thoái hóa, bệnh lý thần kinh, đau các khớp, bệnh lý cột sống…
Với hội chứng đuôi ngựa các phương pháp điều trị gồm:
- HTCMT được xem là phương pháp tối ưu, giúp làm mềm và tăng cường hoạt động cho hệ cơ qua đó giảm đau, tăng phục hồi, sức mạnh cho hệ cơ bắp
- Vật lý trị liệu phục hồi chức năng với sự hỗ trợ của các thiết bị hiện đại: máy kéo giãn giảm áp cột sống DTS, máy chiếu Laser thế hệ thứ IV, sóng xung kích Shockwave, máy trị liệu BTL… có nhiệm vụ gia tăng khoảng cách đốt sống kích thích quá trình làm lành, phục hồi vùng mô tổn thương đến mức tối đa, lấy lại toàn bộ biên độ vận động
- Các bài tập vận động dựa vào lượng giá lực cơ, tầm vận động khớp nhằm cải thiện lực cơ, tầm vận động khớp, tăng cƣờng hoạt động chức năng.
